Hiện nay, các vụ việc xâm hại trẻ em, đặc biệt là xâm hại tình dục trẻ em, bạo lực trẻ em có xu hướng ngày càng phức tạp, nghiêm trọng.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến vấn nạn xâm hại tình dục học đường, trong đó nổi lên một số nguyên nhân chính sau:
Thứ nhất, tuổi đời các em còn quá nhỏ, bản thân các em chưa có đủ hiểu biết và kỹ năng để ứng phó và giải quyết các tình huống xảy ra hằng ngày, chưa hiểu được tác hại và sự nghiêm trọng của việc bị xâm hại tình dục. Trong khi đó, đối tượng xâm hại tình dục các em lại chính là người thầy của mình nên các em thường có tâm lí sợ hãi, sợ bị trả thù, bị cho ở lại lớp, vì vậy, phần lớn học sinh lựa chọn cách im lặng, không dám nói với người lớn, gia đình và nhà trường.
Thứ hai, các vụ xâm hại tình dục xuất phát từ người thầy cho thấy tình trạng nhiều giáo viên thiếu kỹ năng sư phạm, vi phạm nghiêm trọng những chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp. Điều đáng nói là không ít nhà giáo đang dần bộc lộ sự vô cảm, thiếu trách nhiệm cùng biểu hiện gian dối, băng hoại đạo đức trong quá trình dạy dỗ trẻ.
Thứ ba, nguyên nhân xuất phát từ phía gia đình, theo đó các gia đình thường có tâm lí tin tưởng hoàn toàn vào phía nhà trưởng bởi họ tin - môi trường giáo dục là môi trường hoàn hảo và tuyệt đối an toàn, ở đó, các thầy, cô giáo sẽ nuôi dưỡng, dạy dỗ và bảo vệ các em. Tuy nhiên, chính niềm tin này đã khiến các gia đình mất cảnh giác, tạo kẽ hở cho các đối tượng phạm tội lợi dụng hoạt động.
Ngoài ra, một số phụ huynh hiện nay còn thiếu kiến thức và kỹ năng chăm sóc giáo dục trẻ em, chưa quan tâm đến con em, không thường xuyên theo dõi, nắm bắt tâm tư nguyện vọng, những diễn biến tâm lý, tình cảm của con em để kịp thời chia sẻ, giúp đỡ.
Thứ tư, nguyên nhân về phía nhà trường. Hiện nay, phần lớn các cơ sở giáo dục chưa thường xuyên đưa các môn học liên quan đến phòng, chống xâm hại trẻ em vào giảng dạy; trẻ không được hướng dẫn những kiến thức, kỹ năng cần thiết để phòng tránh bị xâm hại, do đó, cùng với các tác động xấu của môi trường, tệ nạn xã hội và những mặt trái của cơ chế thị trường đã dẫn đến những sự việc không mong muốn liên quan đến xâm hại tình dục trong thời gian qua.
Hình ảnh bảo vệ trẻ em khỏi vấn nạn xâm hại tình dục
Lấy phòng ngừa làm trọng tâm và trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm hại tình dục trẻ em là một yêu cầu bức thiết hiện nay và để kìm chế tình trạng này cần tập trung thực hiện một số giải pháp:
Một là, tăng cường công tác truyền thông nhằm góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của gia đình, nhà trường và toàn xã hội trong công tác bảo vệ trẻ em, ngăn ngừa và giải quyết tình trạng trẻ em bị xâm hại, lạm dụng. Chú trọng hình thức tư vấn, tham vấn và vận động trực tiếp đối với gia đình và nhà trường về kỹ năng bảo vệ trẻ em khỏi bị xâm hại, qua đó giúp mọi người nhận thức được hậu quả nghiêm trọng của tệ nạn xâm hại tình học học đường và có ý thức tham gia vào việc phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh đối với loại hành vi lệch chuẩn này; đồng thời, giúp các em học sinh có ý thức cảnh giác, phát hiện sớm, tự phòng ngừa các hoạt động xâm hại tình dục.
Hai là, về phía nhà trường: cần xây dựng các chương trình, kế hoạch giáo dục về kỹ năng sống cho học sinh trong các hoạt động giáo dục trong năm học; phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp; chỉ đạo giáo viên kịp thời nắm bắt tâm tư tình cảm, nguyện vọng của từng học sinh. Tạo điều kiện để học sinh được bày tỏ ý kiến, hướng dẫn các em biết cách quan tâm, chia sẻ với thầy cô, cha mẹ và bạn bè trước những khó khăn gặp phải.
Đồng thời, cần thường xuyên tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về sức khỏe sinh sản, phổ biến những kiến thức về giới tính một cách khéo léo, lành mạnh cho học sinh. Thầy, cô cần quan tâm những học sinh có biểu hiện bất an, không tập trung, cần lắng nghe và quan tâm đến học sinh yếu kém, ít chơi đùa cùng bạn. Thầy cô cần sẵn sàng nói chuyện, trao đổi riêng về tình bạn, tình yêu; sẵn sàng tư vấn tâm lí, giải toả những vướng mắc cho các em trong cuộc sống cũng như trong học tập.
Ba là, nâng cao vai trò, trách nhiệm của cha mẹ và người thân nhằm xây dựng thiết chế gia đình bền vững. Để tránh những sự việc đau lòng do tội phạm xâm hại tình dục gây nên, cha mẹ cần thường xuyên để mắt, quan tâm, chia sẻ với con em mình để kịp thời nhận thấy những thay đổi tâm, sinh lý cần thiết.
Đồng thời, cha mẹ cũng cần phải trang bị cho con cái biết cách thức phòng vệ trước những đối tượng có ý định thực hiện hành vi đồi bại. Cố gắng chia sẻ với con về giới tính, tình dục tuổi mới lớn. Vì trẻ em hiện nay dậy thì sớm và yêu sớm. Tránh bạo lực khi con có sai phạm, phải nâng đỡ, tôn trọng ý kiến của con, phải biết kiềm chế khi gặp phản ứng trước những căng thẳng khó kiểm soát của con, cố gắng lắng nghe con nói, hiểu ngôn ngữ của con theo nhóm tuổi.
Có thể nói thực trạng tội phạm xâm hại tình dục trẻ em đã và đang diễn biến hết sức phức tạp và gây hậu quả nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến sự phát triển chung của thế hệ trẻ. Các em học sinh là nạn nhân không chỉ hứng chịu sự đau đớn về thể xác mà còn là nỗi ám ảnh về tinh thần, sự mặc cảm, thiếu tự tin, thậm chí nhiều em đã tìm đến cái chết để giải thoát.
Chính vì vậy, phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm hại tình dục trẻ em là một yêu cầu bức thiết hiện nay và cần có sự chung tay của toàn xã hội trong thời gian tới./.
NHUNG LÊ. PCTNXH